สมองเป็นอวัยวะที่สำคัญที่สุดของร่างกาย ควบคุมการทำงานทุกส่วน ตั้งแต่การเคลื่อนไหว ความจำ ไปจนถึงอารมณ์ การดูแลรักษาสุขภาพสมองจึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง ซึ่งหลายคนอาจไม่รู้ว่าพฤติกรรมบางอย่างในชีวิตประจำวันกำลังทำร้ายสมองโดยไม่รู้ตัว

พฤติกรรมที่ทำร้ายสมอง

1.    นอนหลับไม่เพียงพอ  การนอนหลับพักผ่อนไม่เพียงพอส่งผลกระทบต่อการทำงานของสมองหลายด้าน ทั้งความจำ สมาธิ และการตัดสินใจ การนอนหลับที่เพียงพอจะช่วยให้สมองได้พักผ่อนและฟื้นฟู

2.    รับประทานอาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพ เช่น  อาหารแปรรูป อาหารที่มีไขมันสูง และอาหารที่มีน้ำตาลมากเกินไป อาจทำให้เกิดการอักเสบในสมองและส่งผลเสียต่อการทำงานของสมองในระยะยาว

3.    สูบบุหรี่และการดื่มแอลกอฮอล์ สารเคมีในบุหรี่และแอลกอฮอล์เป็นอันตรายต่อเซลล์สมองโดยตรง การสูบบุหรี่และการดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณมากอาจทำให้สมองเสื่อมก่อนวัยอันควร

4.    ไม่ออกกำลังกาย การออกกำลังกายเป็นประจำจะช่วยเพิ่มการไหลเวียนโลหิตไปเลี้ยงสมอง ทำให้สมองได้รับออกซิเจนและสารอาหารเพียงพอ นอกจากนี้ ยังช่วยลดความเครียดและภาวะซึมเศร้า ซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคสมองเสื่อมได้อีกด้วย

5.    ไม่เข้าสังคม การพูดคุยและมีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่นเป็นสิ่งสำคัญต่อการทำงานของสมอง การแยกตัวอยู่คนเดียวอาจทำให้สมองขาดการกระตุ้นและส่งผลเสียต่อสุขภาพจิต

6.    ปล่อยให้ตัวเองเครียด ความเครียดเรื้อรังจะส่งผลต่อการทำงานของสมอง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในส่วนที่เกี่ยวข้องกับความจำและการเรียนรู้ การจัดการความเครียดอย่างเหมาะสมจึงเป็นสิ่งสำคัญ

7.    ไม่บริหารสมอง การเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ อย่างการอ่านหนังสือ หรือการเล่นเกมที่ต้องใช้ความคิด ล้วนเป็นการออกกำลังกายสมองที่ช่วยกระตุ้นการทำงานและป้องกันการเสื่อมของสมอง

ทำร้ายสมองบ่อยๆ เกิดโรคอะไรบ้าง ? 

•    โรคสมองเสื่อม เป็นภาวะที่สมองค่อยๆ เสื่อมลง ทำให้ความจำ การคิด และการตัดสินใจบกพร่อง
•    โรคหลอดเลือดสมอง เกิดจากการที่หลอดเลือดในสมองตีบหรือแตก ทำให้สมองขาดเลือดและเซลล์สมองตาย
•    ภาวะซึมเศร้า เป็นภาวะที่อารมณ์เศร้าซึมอย่างต่อเนื่องและส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน
•    โรคพาร์กินสัน  เป็นโรคที่เกิดจากการเสื่อมของเซลล์สมองที่สร้างสารโดปามีน ซึ่งเป็นสารสื่อประสาทที่เกี่ยวข้องกับการเคลื่อนไหว

วิธีดูแลสุขภาพสมอง
1.    นอนหลับให้เพียงพอ ควรนอนหลับอย่างน้อย 7-8 ชั่วโมงต่อวัน
2.    รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ เน้นผัก ผลไม้ ธัญพืชไม่ขัดสี หลีกเลี่ยงอาหารแปรรูป อาหารที่มีไขมันสูง และอาหารที่มีน้ำตาลมากเกินไป
3.    ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ควรออกกำลังกายอย่างน้อย 150 นาทีต่อสัปดาห์
4.    เลิกสูบบุหรี่และลดการดื่มแอลกอฮอล์ การเลิกสูบบุหรี่และการลดการดื่มแอลกอฮอล์จะช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคสมอง
5.    เข้าสังคมและมีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น การพูดคุยและมีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่นจะช่วยกระตุ้นการทำงานของสมอง
6.    วิธีจัดการความเครียดที่เหมาะสมกับตัวเอง เช่น การทำสมาธิ การออกกำลังกาย หรือการพูดคุยกับคนที่ไว้ใจ
7.    ออกกำลังกายสมอง เรียนรู้สิ่งใหม่ๆ อ่านหนังสือ หรือเล่นเกมที่ต้องใช้ความคิด

ที่มาข้อมูล : กรมสุขภาพจิต   ชีวจิต